Bảo vệ các nhà báo

(6/7/2012) Báo cáo viên LHQ về các hình thức kết án và hành hình Christof Heyns nói rằng: Các nhà báo viết về các sự kiện có khả năng gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng triệu người. Việc này có thể gây rủi ro cho cuộc sống của chính họ bởi các mối đe dọa kiểm duyệt báo chí, bắt cóc, bạo hành, kể cả ám sát. 

“Hình thức kiểm duyệt cực đoan nhất là việc giết hại một nhà báo," ông Heyns nói trong bản báo cáo gần đây nhất của ông trình Cao Ủy Nhân Quyền LHQ. Báo cáo được trình năm nay, tại phiên họp thứ 20 của Ủy ban tại Geneva, dành cho quyền sống của nhà báo. “Việc giết hại này không chỉ chặn tiếng nói của một nhà báo đó, mà còn đe dọa các nhà báo khác và công chúng nói chung. Dòng thông tin và ý tưởng tự do bị thay thế bởi lời đe dọa câm lặng từ cái chết."

Theo báo cáo, hơn 70% nhà báo bị giết hại trên khắp thế giới đều nhận được nhiều đe dọa trước đó. Ông Heyns nói “Những lời đe dọa cho nhà báo nên được xem là lời cảnh cáo trước khi các biện pháp khắc nghiệt hơn theo sau."

Ông Heyns tiết lộ những mối hiểm nguy mà nhiều nhà báo gặp phải, ví như các phóng viên địa phương.  Theo báo cáo, các nhà báo tự do gặp nhiều rủi ro hơn các nhà báo làm việc cho các cơ quan báo chí. Các nhà báo địa phương dễ bị công kích nhất, và theo giải thích của ông Heyns, họ là những người gặp nhiều rủi ro nhất trong số nhà báo.

“Tình cảnh của các phóng viên chiến tranh nước ngoài thu hút nhiều chú ý nhất, và thực sự đáng được quan tâm như vậy; chúng ta cũng nên quan tâm đặc biệt đến câu hỏi rằng làm thế nào có thể thay đổi số phận của nhà báo địa phương lái xe về nhà sau giờ làm và bị chặn bởi 2 người trên xe máy, một người cầm súng," ông Heyns nói. "Đây là một mối đe dọa đến dự án nhân quyền nói chung khi một blogger được truy tìm và đầu của cô ấy được tìm thấy bên cạnh bàn phím máy tính kèm một lời đe dọa."

Báo cáo bao gồm các số liệu từ Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) cho thấy rằng cho đến tháng 3 năm 2012, “909 nhà báo đã bị giết hại kể từ năm 1992.”  Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng việc miễn tội đóng vai trò quan trọng trong tình trạng báo động về việc nhà báo bị giết hại ngày càng nhiều hàng năm, khi mà 566 trường hợp trong số đó được miễn tội. Không may, số lượng này vẫn tăng cao. Theo báo cáo, 5 địa điểm nguy hiểm nhất cho nhà báo trong thời kỳ này bao gồm Iraq, Philippines, Algeria, Russia, và Colombia.

Trong báo cáo, ông Heyns gợi ý việc nâng cao trách nhiệm, bởi điều này "đóng vai trò chủ chốt nhằm ngăn chặn sự tái diễn." Ông cũng cho rằng việc nhà báo bị giết hại nên được ưu tiên hơn tỏng chương trình nghị sự quốc tế nhằm thu hút nhiều sự chú ý hơn đến sự xâm hại quyền sống của họ. Ông kêu gọi thực thi luật pháp quốc tế và nội địa. Mặc dù đã có đủ biện pháp pháp lý bảo vệ nhà báo, như báo cáo đã giải thích, những biện pháp này có thể không được phát huy tối đa năng lực.

Ông Heyns cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy nhận thức của cộng đồng về việc bảo vệ nhà báo và những hiểm nguy họ đối mặt. “Chỉ nói với các chính phủ và thành phần khác rằng họ cần được bảo vệ thì chưa đủ," ông nói. “Mọi người cần phải hiểu được tại sao họ cần điều đó.”

6 July 2012

Nguồn: Xem tại đây